Zespół niespokojnych nóg (z ang. RLS – restless legs syndrome) jest klasyfikowany jako zaburzenie neurologiczne, które może wpływać na każdego w każdym wieku. Najbardziej dotkliwe i bolesne staje się wtedy, gdy człowiek się starzeje. Czasami RLS jest określany jako choroba Willisa-Ekboma lub zespół Wittmaacka-Ekboma. Obie nazwy pochodzą między innymi od jednego z pierwszych lekarzy, który w 1943 roku odkrył i zidentyfikował RLS, a był nim dr Karl-Axel Ekbom.

Objawy RLS

By zakwalifikować dolegliwość jako RLS, pacjent musi spełnić pięć określonych kryteriów. Po pierwsze, musi odczuwać silną potrzebę poruszania nogami, zwykle z towarzyszącym jej niemiłym uczuciem podskórnego pełzania czegoś po nogach. Po drugie, chęć poruszania nogą musi się nasilać w okresach przedłużającego się odpoczynku lub bezczynności. Po trzecie, ruch nóg musi przynieść ulgę chociaż części nieprzyjemnych odczuć. Po czwarte, RLS musi się dziać najczęściej w nocy. I wreszcie po piąte, potrzeba poruszania nogami nie może być wytłumaczalna przez żaden inny stan medyczny lub psychologiczny.

Jak widać, zespół niespokojnych nóg to więcej niż irytacja dla pacjenta. Zwykle prowadzi on do kłopotów ze snem, co powoduje, że organizm staje się bardziej podatny na choroby, drażliwe nastroje i obniżone funkcjonowanie umysłowe. Jest to stan, który może osłabić jakość życia pacjenta, powodując nie tylko senność w ciągu dnia, zmniejszenie funkcji immunologicznych, ale i większy stres oraz ogólny spadek stanu zdrowia.

Pomimo tej długiej listy warunków, które muszą zostać spełnione, RLS jest niestety dość powszechne. Zaburzenie to dotyczy około dziesięciu procent populacji świata. Może rozpocząć się we wczesnym okresie życia z nieznanych przyczyn lub rozwijać się później, spowodowane takimi czynnikami, jak zła dieta (niewystarczająca ilość magnezu lub żelaza), niedobory aktywności ruchowej, a nawet jako efekt uboczny niektórych leków.

Przyczyny zespołu niespokojnych nóg

Większość przypadków RLS występuje bez widocznej przyczyny. Może mieć podłoże genetyczne, gdy lekarze odkrywają go u wielu członków rodziny, u których objawy występują jeszcze przed 40 rokiem życia (takie przypadki nazywa się idiopatycznymi lub pierwotnym RLS). W innych sytuacjach lekarze obwiniają nieodpowiedni poziom dopaminy i glutaminianu w organizmie. Wreszcie RLS pojawia się jako objaw niezdiagnozowanego stanu zdrowia, takiego jak niedokrwistość z niedoboru żelaza lub niewydolność nerek. W takich przypadkach lekarze nazywają chorobę wtórnym RLS, które równie często pojawia się u kobiet w ciąży, by zniknąć niedługo po porodzie.

Jakich symptomów najczęściej doświadczają ludzie z RLS? Są to: bolesne skurcze mięśni nóg, na ogół w łydkach, dokuczliwe uczucie robaków pełzających po nogach, mrowienie, swędzenie, pieczenie lub pulsowanie w nogach, uczucie, jakby naczynia krwionośne w nogach były pełne wody gazowanej, przytłaczająca potrzeba poruszania stopami i nogami. Skutki tych objawów mogą być łagodne lub całkowicie nie do zniesienia. Pacjenci z RLS wykazujący te objawy w 80-90% przypadków cierpią też na PLMS, czyli okresowe ruchy kończyn podczas snu.

Ponieważ nie istnieje lekarstwo na zespół niespokojnych nóg, specjaliści koncentrują się na leczeniu lub łagodzeniu objawów. Wiele przepisywanych leków ma swoje własne nieprzyjemne skutki uboczne. Opioidy, benzodiazepiny i leki przeciwpadaczkowe redukują uczucie pełzania, ale mogą być niebezpieczne lub tracić swoje efekty, gdy przyjmowane są przez dłuższy czas. Lekarze przepisują również dopaminę lub leki zwiększające poziom żelaza, w celu wywołania uczucia ulgi u pacjenta. Leki, które jednocześnie eliminują zaburzenia równowagi dopaminowej i glutaminianowej, okazują się na szczęście dosyć skuteczne, jednak niektórzy doświadczają kłopotliwych działań niepożądanych, np. u ok. 20% pacjentów rozwijają się zaburzenia kontroli impulsów.

Olej CBD może przynieść ulgę w kłopotach ze snem

Nowe spostrzeżenia opublikowane niedawno w czasopiśmie Sleep Medicine wskazują, że używanie konopi indyjskich ułatwiło osobom z ciężkim zespołem niespokojnych nóg (RLS) poprawę ich stanu.

Zacznijmy od tego, że badania pokazują, iż olej CBD działa jak silny induktor snu, który pozwala osobom cierpiącym na przewlekły ból na pełny sen. Pacjenci z poważnie zaburzonym poziomem glutaminianu często narzekają na brak snu. Olej CBD może faktycznie wspomagać sygnalizację glutaminianu w celu zmniejszenia objawów RLS. Ponadto, ze względu na trudności ze snem, u pacjentów z RLS mogą pojawić się inne problemy, takie jak lęk, depresja, zmniejszone funkcjonowanie umysłowe i zużycie układu odpornościowego organizmu. Na szczęście CBD zawiera naturalne właściwości przeciwlękowe i przeciwdepresyjne. Ten kannabinoid może również dostarczać organizmowi przeciwutleniaczy, które mogą pomóc poprawić układ odpornościowy.

Olej CBD wpływa również na dopaminę, zwiększając ilość neuroprzekaźników w mózgach pacjentów. Stabilizowanie poziomu dopaminy wydaje się minimalizować mimowolne ruchy u osób z wszelkimi zaburzeniami ruchu.

Ponieważ olej CBD może bezpośrednio wpływać na układ nerwowy organizmu, może on również łagodzić objawy wielu różnych zaburzeń neurologicznych, takich jak RLS, choroba Parkinsona i inne. Robi to przez układ endokannabinoidowy organizmu. Kannabinoidy działają jak neuronowi pracownicy budowlani, ponownie torując główne drogi mózgu, dzięki czemu neurony i komórki glejowe mogą lepiej ze sobą współdziałać. Zamiast po prostu utrzymywać dopaminę w mózgu, tak jak robią to agoniści dopaminy, konopie zdają się wpływać na polepszanie stanu sieci neuronowych zaangażowanych w funkcje poznawcze, emocje, jedzenie, kontrolę motoryczną i inne. Lepsza infrastruktura prowadzi do lepszych wyników. Niektórzy twierdzą, że kannabinoidy są lepsze niż agoniści dopaminy.

Badania na temat stosowania CBD przy objawach RLS

W jednym z badań z 2017 r. odkryto, że wdychane konopie lecznicze zmniejszają objawy RLS. Pięciu z sześciu badanych twierdziło, że doświadczyło całkowitej remisji objawów po spożyciu konopi. Po zakończeniu leczenia konopiami wszyscy uczestnicy doświadczyli poprawy snu. Inne badanie wykazało, że Sativex (podjęzykowy spray na bazie konopi, który zawiera CBD i THC, w większości krajów Europy przyjęty oficjalnie jako lek farmaceutyczny) pomógł 40-50 % pacjentów z RLS w ich problemach ze snem.

Konopie zawierają wiele różnych substancji chemicznych, nie jest więc jasne, które z nich przynoszą korzyści przy zespole niespokojnych nóg, ale podejrzewa się, że to właśnie CBD jest kluczowym składnikiem konopi przy RLS. Dlaczego? Otóż CBD ma silne działanie zwiotczające mięśnie i uspokajające nerwy, które mogą naprawdę złagodzić dyskomfort niespokojnych nóg. Ponadto, podobnie jak żelazo i magnez, CBD można przyjmować doustnie lub miejscowo na nogi.

Jak dotąd brakuje badań klinicznych na temat leczniczych właściwości konopi przy RLS. Obecnie istnieje jedna firma, próbująca opracować rodzaj gumy, która może być w stanie leczyć RLS. AXIM Biotechnologies, Inc., światowy lider w dziedzinie badań i rozwoju kannabinoidów, ogłosił niedawno, że zawarł umowę o świadczenie usług z izraelską organizacją CRO, aby rozpocząć kliniczne badanie potwierdzające koncepcję połączenia kannabidiolu i gabapentyny w gumie do żucia, jako sposób na leczenie zespołu niespokojnych nóg u pacjentów.

Czym jest gabapentyna?

Jesteśmy już zaznajomieni z CBD, ale czym jest ten drugi lek w gumie? Gabapentyna jest często stosowana razem z innymi lekami, aby zmniejszyć napady padaczkowe. Może być również cenna w zmniejszaniu bólu nerwów, gdy są one objawem półpaśca. W niektórych przypadkach gabapentyna powoduje senność, zawroty głowy, utratę koordynacji, zmęczenie, niewyraźne / podwójne widzenie, niezwykłe ruchy oczu, drżenie i / lub obrzęk dłoni i stóp. Guma do żucia AXIM wykorzystuje kombinację CBD i gabapentyny i jest obecnie drugą fazą tego jednoośrodkowego, podwójnie ślepego, randomizowanego badania, w którym jej skuteczność sprawdzona zostanie u około 30 uczestników borykających się z RLS.

Jak mówi dr Stuart Titus, prezes Medical Marijuana, Inc., głównego inwestora AXIM Biotechnologies, Inc.: „Badania pokazują, że RLS mogą być związane z nieprawidłowościami w układzie nerwowym… Wierzymy, że postępy w badaniach klinicznych kannabinoidów mogą mieć kluczowe znaczenie w pomaganiu ludziom w odczuwaniu ulgi w objawach z powodu trudnych i wyniszczających zaburzeń neurologicznych”.

Podobnie jak wiele przełomów w badaniach nad konopiami i kannabinoidami, ten dotyczący zażywania konopi przy RLS zaczął się po tym, jak lekarze zauważyli, że pacjenci stosują konopie indyjskie i uzyskują wyniki. Może rewolucja nie będzie w końcu dotyczyła lepszych badań opartych na konopiach. Może na naszych oczach wejdzie w życie nowa praktyka słuchania pacjentów i poważnego ich traktowania?

Źródło:

• Matt Weeks „How to Treat Restless Leg Syndrome With Cannabis” [w:] rxleaf.com
• Nicole Skrobin “Is cannabis an effective treatment for Restless Leg Syndrome?” [w:] thegrowthop.com
• Kimberly A. Babson, James Sottile, Danielle Morabito “Cannabis, Cannabinoids, and Sleep: a Review of the Literature” [w:] link.springer.com
• Ginevra Liptan “Natural Treatments for Restless Legs Syndrome” [w:] drliptan.com
• Cara Wietstock “Trial To Study CBD for RLS” [w:] terpenesandtesting.com
• Adrienne Urban „How CBD oil for restless legs syndrome works?” [w:] versnaturals.com
• Megelin T., Ghorayeb I. “Cannabis for restless legs syndrome: a report of six patients.” [w:] ncbi.nlm.nih.gov
• Meredith Summers „Using CBD For Restless Leg Syndrome” [w:] cbdamericanshaman.com
• “AXIM Biotech Enters Services Agreement With Israel-Based CRO to Begin Clinical POC Study on CBD and Gabapentin Chewing Gum for Treatment of Restless Leg Syndrome” [w:] globenewswire.com
• HOW CBD CAN HELP WITH RESTLESS LEG SYNDROME” [w:] highlandpharms.com