CBD JAKO ZABIEG ODZWYCZAJAJĄCY OD STERYDÓW

Czy kannabidiol może być przełomową terapią zastępującą lub zmniejszającą stosowanie sterydów?

 

 

           Większości z nas w pewnym momencie naszego życia lekarze przepisali sterydy. Często są one najlepszym wyborem w leczeniu nagłych stanów zapalnych, alergii lub gdy lekarz po prostu nie może zdecydować, co podać pacjentowi. Ich natychmiastowe efekty mogą wydawać się cudowne (dużo energii, powrót apetytu, zniknięcie wysypki). Ale długotrwałe stosowanie sterydów ma wiele skutków ubocznych.

           Tutaj wkracza kannabidiol (CBD), nieoczekiwany pretendent do nowatorskiego przyszłościowego leczenia oszczędzającego przed użyciem sterydów.

 

ŚWIAT SZALEJE NA PUNKCIE STERYDÓW

 

Po ich pierwszym odnotowanym zastosowaniu w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów w 1948 r., kortykosteroidy (sterydy) szybko stały się głównym lekiem immunosupresyjnym u pacjentów z ogólnoustrojowymi stanami zapalnymi lub w celu zapobiegania odrzuceniu po przeszczepach narządów. Ich efekty były tak transformacyjne, że dr Philip Hench, Edward Calvin Kendall i Tadeus Reichstein otrzymali w 1950 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie Fizjologia lub medycyna za odkrycie hormonu kortyzonu i jego klinicznego zastosowania w reumatoidalnym zapaleniu stawów.

Tłumy zadowolonych pacjentów sprawiły, że sterydy były często przepisywane przez lekarzy. Wkrótce pojawił się związek między sterydami a zwiększoną zachorowalnością u pacjentów, a naukowcy zaczęli szukać leków immunosupresyjnych „oszczędzających przed użyciem sterydów”. To powiedziawszy, do dziś nadal się je przepisuje (…), chociaż większość lekarzy ogranicza to do krótkich okresów czasu.

 

CO TO SĄ STEROIDY?

 

To dr Philip Hench jako pierwszy stwierdził, że steroidy – hormony wytwarzane w nadnerczach – łagodzą ból związany z reumatoidalnym zapaleniem stawów. Wraz z rozwojem leków kortykosteroidowych, takich jak kortyzon, hydrokortyzon i prednizon, które naśladują nasze endogenne steroidy, odkryto nowy skuteczny sposób zmniejszania stanu zapalnego w organizmie.

Ale sterydy nie dają „przepustki na wyjście z więzienia” po zażyciu, ponieważ ich stosowaniu często towarzyszą nieprzyjemne, a czasem niebezpieczne skutki uboczne. Należą do nich jaskra, zaćma, zatrzymanie płynów, wysokie ciśnienie krwi, wahania nastroju, przyrost masy ciała, cukrzyca, zwiększone ryzyko infekcji, osteoporozy, zahamowania czynności nadnerczy, cienka skóra i wolniejsze gojenie się ran. W związku z tym lekarze przepisują sterydy tylko jako rozwiązanie krótkoterminowe, stosując miary czasu uważane za stosunkowo bezpieczne. Co za tym idzie, steroidy są powszechnie podawane pacjentom z nagłymi zaostrzeniami w stanach autoimmunologicznych, takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna, gdy wymagana jest krótka, ostra immunosupresja.

Jednak nie tylko skutki uboczne sterydów mogą być problematyczne dla pacjentów. Odstawienie sterydów, szczególnie gdy pacjentowi przepisano krótkoterminowe duże dawki lub niższe dawki stosowane przez dłuższy czas, może skutkować „zespołem odstawienia sterydów”. Dzieje się tak, gdy organizm uzależnił się od „farmaceutycznych” steroidów, doprowadzając własną produkcję endogenną przez oś podwzgórze-przysadka-nadnercza (HPA) do osłabienia.

W związku z tym pacjenci nie powinni nagle przerywać przyjmowania sterydów. Zamiast tego dawkę należy stopniowo zmniejszać, w przeciwnym razie mogą wystąpić objawy takie jak osłabienie, zmęczenie, zmniejszony apetyt, utrata masy ciała, nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha i bóle głowy.

 

ODSTAWIANIE STERYDÓW

 

Eve Roginska, artystka tatuażu z Londynu, poważnie zachorowała na nagły stan zapalny mózgu i początkowo otrzymała duże dawki dożylnych sterydów. Przez ostatnie dwa lata brała sterydy – a ich odstawienie było trudne.

Z biegiem czasu Eve była w stanie stopniowo zmniejszać dawkę. Jakkolwiek za każdym razem, gdy próbowała ją zmniejszyć poniżej 20 mg na dzień, doświadczała wyniszczających objawów odstawienia, podobnych do odstawiania narkotyków.

„Miałam straszne migreny, a moje środki przeciwbólowe nie działały i czasami trwało to cały dzień” — wspomina Eve. „Miałam ogromne problemy ze snem. Nawet tabletki nasenne nie pomagały. W tym okresie moje ciało przez cały dzień czuło się wyczerpane. Byłam bardzo zmęczona i odczuwałam duży ból mięśni. Ciągle miałam mgłę mózgową i zapominałam o wszystkim”.

Eve znała olej CBD, więc postanowiła sprawdzić, czy pomoże on złagodzić jej objawy odstawienia (…) „Trzy dni po rozpoczęciu stosowania CBD moje migreny po prostu ustąpiły. Po tygodniu lub dwóch zażywania poczułam się jak normalna zdrowa osoba” – mówi.

Eve zmniejszyła teraz dawkę sterydów do 1 mg dziennie i ma nadzieję, że do lata całkowicie je odstawi. Nie ma wątpliwości, że CBD wpłynęło na jej powrót do zdrowia. „Prawdopodobnie musiałabym być na sterydach do końca życia, gdyby nie ten olej” – przyznaje. „On przywrócił mi życie”.

 

LEKI OSZCZĘDZAJĄCE PRZED ZAŻYCIEM STERYDÓW

 

Eve nie była świadoma, że mniej więcej w tym samym czasie, kiedy używała ona CBD do odzwyczajania się od sterydów, niektórzy izraelscy naukowcy faktycznie badali CBD jako kurację oszczędzającą przed sterydami.

Środki odzwyczajające od sterydów to leki, które albo pozwalają na zmniejszenie ilości przyjmowanych steroidów, albo mogą być nawet pierwszym wyborem do uśmierzania układu odpornościowego. Przykłady leków odzwyczajających od steroidów obejmują cyklofosfamid, chlorambucyl, metotreksat, mykofenolan mofetylu, azatioprynę, cyklosporynę, takrolimus i sirolimus. Nie oznacza to, że przyjmowanie tych środków to spacer po parku. Wiele z nich jest klasyfikowanych jako leki chemioterapeutyczne i ma swoje własne nieprzyjemne skutki uboczne.

Eve zaczęła zażywać metotreksat rok po chorobie i przez pierwsze kilka miesięcy doświadczała biegunek, wypadania włosów, nudności, problemów z paznokciami i skórą, zmęczenia, wzdęć brzucha, zaburzeń cyklu miesiączkowego, infekcji dróg moczowych i owrzodzeń jamy ustnej. Długotrwałe stosowanie leków immunosupresyjnych wiąże się również z większym ryzykiem zachorowania na raka w późniejszym życiu.

Nic dziwnego, że trwa polowanie na mniej szkodliwe immunosupresyjne środki oszczędzające przed użyciem sterydów – a CBD może znajdować się w czołówce. Naukowcy wiedzą już, że CBD ma ogólne działanie przeciwzapalne/immunosupresyjne poprzez zmniejszenie produkcji cytokin prozapalnych i hamowanie funkcji limfocytów T. To prawdopodobnie wyjaśnia, dlaczego wielu pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak choroba Leśniowskiego-Crohna i reumatoidalne zapalenie stawów, zgłasza poprawę objawów podczas przyjmowania oleju CBD.

 

BADANIA KLINICZNE NAD CBD

 

Leki oszczędzające przed użyciem sterydów są często najpierw opracowywane w celu zapobiegania odrzuceniu po przeszczepie i dotyczy to również CBD. W małym badaniu klinicznym fazy II izraelscy naukowcy chcieli sprawdzić, czy CBD może zapobiegać chorobie przeszczep przeciwko gospodarzowi (z ang. graft-versus-host disease – GVHD) u pacjentów steroido-opornych. GVHD, często śmiertelne, występuje po przeszczepie szpiku kostnego, gdy oddany szpik kostny postrzega ciało biorcy jako obce i atakuje je.

Dziewięciu na dziesięciu badanych zareagowało na leczenie CBD, przy czym większość z nich uzyskała „całkowitą odpowiedź”. Chociaż wyniki nie zostały opublikowane w recenzowanym czasopiśmie, zespół odpowiedzialny za badanie utrzymuje, że CBD „albo wzmocniło działanie terapeutyczne sterydów albo też zmniejszyło dawkę sterydów przy jednoczesnym utrzymaniu lub poprawie efektu terapeutycznego sterydów. Co jeszcze bardziej zaskakujące, pacjenci oporni na leczenie sterydami również wykazali znaczną poprawę pod wpływem leczenia CBD”.

Zachęceni tymi wynikami, badacze rozpoczęli rekrutację do II fazy badań klinicznych nad CBD jako lekiem oszczędzającym przed steroidami w chorobie Leśniowskiego-Crohna i autoimmunologicznym zapaleniu wątroby. W obu badaniach pacjenci stopniowo przestawią się z dotychczasowego leczenia (steroidy lub leki immunosupresyjne) na przyjmowanie tylko 300 mg syntetycznego CBD dziennie.

Oczywiście wczesne badanie fazy II nie oznacza, że CBD, syntetyczne lub inne, jest sprawdzoną i bezpieczną alternatywą dla sterydów lub innych leków immunosupresyjnych. Co więcej, każda decyzja o zmniejszeniu lub odstawieniu sterydów powinna być zawsze podejmowana w porozumieniu z lekarzem. Ale wskazuje to na możliwe rozwiązania na przyszłość, gdzie CBD może być łagodniejszą, ale równie skuteczną alternatywą dla sterydów po przeszczepach i w leczeniu chorób autoimmunologicznych.

 

 

Źródło:

Mary Biles “CBD AS A STEROID SPARING TREATMENT” [w:] projectcbd.org